single-post

Tüm domain uzantıları

6 yıl önce 4202


domain uzantıları ve anlamları; 

 .com .net .org .info .biz .com.tr  vs… Bu kadar domain uzantısı ne anlama geldiğini merak etmişsinizdir. Neden bu kadar çok domain uzantısı var bunların anlamı var mı yoksa rasgele mi belirlendiler

Domain uzantılarının çok olması domain isimlerini zenginleştirmek içindi.Bu uzantılar önceleri sitenin faaliyet alanı ile ilgili olması amacıyla üretilmişti.Fakat geçen zaman içerisinde denetlemenin zorluğundan dolayı her uzantı her amaçla herkes tarafından alınabilir olmuştur. Bir çok domain uzantısı olması sayesinde almak istediğiniz domainin .com u alınmışsa dahi bir başka uzantı ile ona sahip olabilirsiniz.

Domain uzantılarının başlangıçta bir amaç ile belirlendiğini ve amacın sitenin faaliyetine uygun bir uzantı kullanması olduğunu söylemiştik. Örneğin .com uzantısı İngilizce’de “şirket” kelimesinin karşılığının “company” olmasıdır. Uzatmamak için ilk üç harfi kullanılmaktadır genel olarak. .net uzantısı “ağ” anlamındaki “network”, .org uzantısı “topluluk” anlamındaki “organization”, .info uzantısı “bilgi” anlamındaki “information”, .name uzantısı “isim” anlamındaki “name”, .biz uzantısı “iş” anlamındaki “business” (bizinis şeklinde okunur) kelimesinin okunuşundan, .eu uzantısı tahmin edeceğiniz gibi “avrupa” yani “europe” kelimelerinden gelmektedir. Tüm domainler İngizlizce’de bir anlama sahiptir.

.tr uzantılı domainler “Türkiye Cumhuriyeti” anlamında ” Turkish Republic” kelimesinin kısaltmasıdır ve ODTÜ tarafından yıllar önce alınmıştır. Tüm .tr uzantılı domainlerin tek dağıtıcısı ODTÜ’dür. ODTÜ bu yetkisini kullanarak .tr uzantılı domainlerin alınmasını bir prosedüre dayandırmıştır. Sirketim.com.tr domainini almak için şirket belgelerinde o adın geçtiğini belgelendirmeden alamazsınız. Yada adimsoyadim.com.tr kimlik ibraz edilmeden alınamaz. Belge gerektirmekle beraber belgeyi ilk getiren alır. Yani 10 tane aynı isimde şirketten ancak ilk başvuran ve belge gösterebilen .com.tr’yi alabilir. Örneğin .edu.tr “eğitim” yani “education” uzantılar üniversiteler haricinde asla alınamaz. .mil.tr uzantısı “askeriye” yani “military” hiç kimse tarafından alınamaz. ODTÜ .tr uzantılar üzerindeki hakkını kullanarak tam bir denetim ile uzantıların gerçek amacında kullanılmasını sağlamıştır.

.com; uzantısı her ne kadar günümüzde her site türü için kullanılsa da aslında ticarisiteler için üretilmiş bir alan adıdır. Kendisi ingilizcede “commercial” yani ticarikelimisenin ilk 3 harfinden oluşmaktadır.
.net; uzantısı ağ anlamına gelen “network” kelimesinin ilk 3 harfidir. Ne kadar başlangıçta amacı internet omurgası işlevini üstlenen ağları göstermek olsa da bu anlamı kısa sürede unutulmuş her türlü amaç için kullanılabilen bir uzantı haline gelmiştir :).
.org; uzantısı organizasyonlar için kullanılır. İngilizce’de ki “organization” kelimesinin ilk 3 harfinden oluşmaktadır.
.biz;uzantısı iş, ticaret anlamına gelen “business” kelimesinden türetilmiştir. Gereksiz bir bilgi olabilir ama yine de belirtelim :). Logosunda slogan olarak “Nothing personal, just business” yazar yani “Kişisel değil, sadece iş”.
.info; uzantısı bilgi anlamına gelen İngilizce “information” kelimesinin ilk 4 harfinden oluşmaktadır.
.pro; uzantısı profesyonel anlamına gelen professional kelimesinin ilk 3 harfinden oluşmaktadır.
.name; uzantısı gerçek isimler veya nickler için oluşturulmuş bir uzantıdır.

-Sponsored
.edu uzantısı eğitim anlamına gelen İngilizce “education” kelimesinin ilk 3 harfinden oluşur. Sitenin eğitim kurumlarına ait olduğunu gösterir. Örneğin www.itu.edu.tr(İstanbul Teknik Üniversitesi web sitesi)
.gov uzantısı Türkçe’de manası devlet olan “government” kelimesinin ilk 3 harfinden oluşmaktadır. Sitenin ilgili ülkenin devlet kurumlarına ait olduğunu gösterir.
.mil uzantısı “military” kelimesinin ilk 3 harfinden oluşmaktadır. Alan adının askeri kurumlara ait olduğunu gösterir.
.int uzantısı ingilizce “international” kelimesinin ilk 3 harfinden oluşur. Uluslararası örgütler için oluşturulmuş bir uzantıdır.
.aero uzantısı ingilizce “aeronautics” kelimesinin ilk 4 harfinden oluşur. Havacılık ile ilgili alan adı uzantısıdır.
.asia uzantısı kendisinden de anlaşılabileceği gibi Asya kıtasıyla ilgilidir. Asya kıtasında kişisel, kurumsal, ve organizasyonlara ait web siteleri için oluşturulmuş bölgesel sayılabilecek bir alan adı uzantısıdır.
.cat uzantısı Catalan dili ve kültürü için oluşturulmuş bir uzantıdır.
.coop uzantısı koperatif anlamına gelen cooperatives kelimesinden türetilmiştir.
.jobs uzantısı işler manasına gelir ve işverenlerin kariyer siteleri oluşturması için oluşturulmuş bir alan adıdır. Örnek olarak asda.jobs sitesine bakabilirsiniz…
.mobi uzantısı mobile kelimesinden türetilmiştir. Mobil aygıtlar ve uygulamaları için oluşturulmuş web siteleri içindir. Nokia, Motorola vb. gibi dünya mobil devleri tarafından desteklenmektedir.
.museum uzantısı müzeler için oluşturulmuş uzantıdır.
.tel uzantısı sadece kişisel veya kurumsal iletişim bilgileri içeren yani online kartvizit siteleri içindir.
.travel uzantısı kendisinden de anlaşılabileceği gibi seyahat ile ilgili web siteleri içindir.

-Infrastructure
.arpa uzantısı ters dns sorgulaması yapılabilecek yerleri gösterir.

-Deleted/retired
.nato uzantısı icann tarafından Nato örgütlerinin kullanması için üretilmiştir. Fakat Nato’nun uluslararası örgütler için oluşturulmuş .int uzantısı kullanmayı tercih etmesi sebebiyle uzun süredir kullanılmadığı için silinecekler kategorisine konulmuştur.

-Reserved ve Pseudo
Son iki kategoriden ilki olan reserved ; ayrılmış manasına gelir ve şu an icann’den kullanım için ayrılmış alan adlarının oluşturduğu kategoridir. Son kategorimiz pseudoise normalde kullanılmayan fakat adreslerde teknik kullanımla için yer alabilen alan adlarının bulunduğu kategoridir.

Bu arada bölgesel alan adı uzantılarına geçmeden önce değinmek istediğim iki uzantı var; .tv ve .ws uzantıları. Bunlar her ne kadar internet kullanıcıları ve televizyon programcıları tarafından genelmiş gibi kullanılsalar da bunlar genel alan adı uzantısı değil bölgesel yani bir ülkeye ait alan adı uzantısıdır. “.tv” uzantısı Tuvalu, “.ws” iseWest Samoa ülkelerinin uzantılarıdır. “.tv” televizyonu, “.ws” ise web site’ı anımsattığından genelmiş gibi kullanılmaktadırlar.

Ülke Kodu Üst Seviye Alan Adı Uzantıları (ccTLD – Country Code Top Level Domains)
Alan adlarının yapısında da belirttiğimiz gibi son ek domainin bir bölgeye ait olduğunu gösteren ekti. Amerika haricindeki nerdeyse(!) tüm ülke adresleri o ülkenin ISO3166-1 ülkekodu ile bitmektedir. Aslında biz “.com” uzantısını alırken her ne kadar genel bir uzantı olduğunu düşünerek alsak da aslında o Amerika bölgesine ait bir alan adına haline gelmektedir. Tabi bu sadece yapıda öyle, “.com” uzantısı aldığımız için tam anlamıyla Amerika’ya bağlı bir domain almış olmuyoruz. İnternet ilk önce Amerika’da başladığı için böyle bir uygulama var. Bu arada nerdeyse dememizin nedeni tam olarak her ülkenn uzantısının ISO3166-1 kodlarından alınmamış olması. Mesela İngiltere (United Kingdom)’nin ISO3166-1 kodlarına göre uzantısı “.gb” olmalıydı. Ama İngiltere’nin bölgesel uzantısı “.uk”dir. Bunun gibi birçok örnek de bulunmaktadır. Ülke kodu üst seviye alan adı uzantıları da aşağıdaki gibidir:

.ac    Ascension Adası
.ad     Andorra
.ae     Birleşik Arap Emirlikleri
.aero     hava taşımacılığı endüstrisi
.af     Afganistan
.ag     Antigua ve Barbuda
.ai     Anguilla
.al     Arnavutluk
.am     Ermenistan
.an     Hollanda Antilleri
.ao     Angola
.aq     Antarktika     Antarktika Anlaşması na göre 60°G’in güneyindeki her şey için.
.ar     Arjantin
.arpa     Address ve Routing Parameter Area
.as     Amerikan Samoası
.at     Avusturya
.au     Avustralya     İçerir Ashmore ve Cartier Adaları ve Coral Sea Adaları
.aw     Aruba
.az     Azerbaycan
.ba     Bosna-Hersek
.bb     Barbados
.bd     Bangladeş
.be     Belçika
.bf     Burkina Faso
.bg     Bulgaristan
.bh     Bahreyn
.bi     Burundi
.biz     business
.bj     Benin
.bm     Bermuda
.bn     Brunei Darussalam
.bo     Bolivya
.br     Brezilya
.bs     Bahamalar
.bt     Bhutan
.bv     Bouvet Adası     Kullanımda değil
.bw     Botswana
.by     Beyaz Rusya
.bz     Belize
.ca     Kanada
.cc     Cocos (Keeling) Adaları
.cd     Kongo Demokratik Cumhuriyeti     Önceki adıyla Zaire
.cf     Orta Afrika Cumhuriyeti
.cg     Kongo Cumhuriyeti
.ch     İsviçre (Confoederatio Helvetica)
.ci     Fildişi Sahili
.ck     Cook Adaları
.cl     Şili
.cm     Kamerun
.cn     Çin, anakara
.co     Kolombiya
.com     ticari
.coop     cooperatives
.cr     Costa Rika
.cu     Küba
.cv     Cape Verde
.cx     Christmas Adası
.cy     Kıbrıs
.cz     Çek Cumhuriyeti
.de     Almanya (Deutschland)
.dj     Jibuti
.dk     Danimarka
.dm     Dominik
.do     Dominik Cumhuriyeti
.dz     Cezayir
.ec     Ekvador
.edu     eğitim
.ee     Estonya
.eg     Mısır
.er     Eritre
.es     İspanya (España)
.et     Etiyopya
.eu     Avrupa Birliği
.fi     Finlandiya
.fj     Fiji
.fk     Falkland Adaları
.fm     Micronezya
.fo     Faroe Adaları
.fr     Fransa
.ga     Gabon
.gb     Birleşik Krallık     az kullanılır; ana uzantı .uk) dir.
.gd     Grenada
.ge     Gürcistan
.gf     Fransız Guyanası
.gg     Guernsey
.gh     Gana
.gi     Gibraltar
.gl     Greenland
.gm     Gambia
.gn     Gine
.gov     hükümet – government
.gp     Guadeloupe
.gq     Equator Ginesi
.gr     Yunanistan
.gs     Güney Georgia and Güney Sandwich Adaları
.gt     Guatemala
.gu     Guam
.gw     Guinea-Bissau
.gy     Guyana
.hk     Hong Kong
.hm     Heard Adası ve McDonald Adaları
.hn     Honduras
.hr     Hırvatistan (Hrvatska)
.ht     Haiti
.hu     Macaristan
.id     Endonezya
.ie     İrlanda
.il     İsrail
.im     Isle of Man
.in     Hindistan
.info     information
.int     uluslararası örgütler
.io     Hint Okyanusundaki İngiliz Toprakları
.iq     Irak
.ir     İran
.is     İzlanda
.it     İtalya
.je     Jersey
.jm     Jamaika
.jo     Ürdün
.jp     Japonya
.ke     Kenya
.kg     Kırgızistan
.kh     Kamboçya (Khmer)
.ki     Kiribati
.km     Komor
.kn     Saint Kitts ve Nevis
.ko     Kosova
.kr     Güney Kore Cumhuriyeti
.kw     Kuveyt
.ky     Cayman Adaları
.kz     Kazakistan
.la     Laos
.lb     Lübnan
.lc     Saint Lucia
.li     Liechtenstein
.lk     Sri Lanka
.lr     Liberia
.ls     Lesotho
.lt     Litvanya
.lu     Lüksemburg
.lv     Letonya
.ly     Libya
.ma     Fas
.mc     Monako
.md     Moldova
.mg     Madagaskar
.mh     Marshall Adaları
.mil     ABD askeri birimleri
.mk     Makedonya
.ml     Mali
.mm     Myanmar
.mn     Moğolistan
.mo     Macau
.mp     Kuzey Mariana Adaları
.mq     Martinik
.mr     Moritanya
.ms     Montserrat
.mt     Malta
.mu     Mauritius
.museum     müze
.mv     Maldivler
.mw     Malawi
.mx     Meksika
.my     Malezya
.mz     Mozambik
.na     Namibya
.name     özel kişiler, ismen
.nc     Yeni Kaledonya
.ne     Nijer
.net     network
.nf     Norfolk Adası
.ng     Nijerya
.ni     Nikaragua
.nl     Hollanda
.no     Norveç
.np     Nepal
.nr     Nauru
.nu     Niue
.nz     Yeni Zelanda
.om     Oman
.org     kuruluş, örgüt
.pa     Panama
.pe     Peru
.pf     Fransız Polonezyası     Clipperton Adası dahil
.pg     Papua Yeni Gine
.ph     Filipinler
.pk     Pakistan
.pl     Polonya
.pm     Saint-Pierre ve Miquelon
.pn     Pitcairn Adaları
.pr     Porto Riko
.pro     professions
.ps     Filistin     örneğin, Batı Şeria ve Gaza
.pt     Portekiz
.pw     Palau
.py     Paraguay
.qa     Katar
.re     Réunion
.ro     Romanya
.ru     Rusya
.rw     Rwanda
.sa     Suudi Arabistan
.sb     Solomon Adaları
.sc     Seyşeller
.sd     Sudan
.se     İsveç
.sg     Singapur
.sh     Saint Helena
.si     Slovenya
.sj     Svalbard ve Jan Mayen Adaları     Kullanım dışı
.sk     Slovakya
.sl     Sierra Leone
.sm     San Marino
.sn     Senegal
.so     Somali
.sr     Surinam
.st     São Tomé ve Príncipe
.su     eski Sovyetler Birliği     Hâlâ kullanımda
.sv     El Salvador
.sy     Suriye
.sz     Svaziland
.tc     Turks and Caicos Adaları
.td     Çad
.tf     Antartika’daki Fransız toprakları
.tg     Togo
.th     Tayland
.tj     Tacikistan
.tk     Tokelau
.tl     Timor-Leste     eski uzantı .tp hâlâ kullanımdadır.
.tm     Türkmenistan
.tn     Tunus
.to     Tonga
.tp     Doğu Timor     ISO kodu TL’ye çevrilmiştir; .tl verilmiş olsa da .tp hâlâ kullanımdadır.
.tr     Türkiye
.tt     Trinidad ve Tobago
.tv     Tuvalu
.tw     Çin Halk Cumhuriyeti Tayvan
.tz     Tanzanya
.ua     Ukrayna
.ug     Uganda
.uk     Birleşik Krallık
.um     United States Minor Outlying Islands
.us     Amerika Birleşik Devletleri
.uy     Uruguay
.uz     Özbekistan
.va     Vatikan
.vc     Saint Vincent and the Grenadines
.ve     Venezuella
.vg     Birleşik Krallık Virgin Adaları
.vi     Amerikan Virgin Adaları
.vn     Vietnam
.vu     Vanuatu
.wf     Wallis ve Futuna
.ws     Samoa     Eski adı Batı Samoa
.ye     Yemen
.yt     Mayotte
.yu     Yugoslavya     Şimdi Sırbistan ve Karadağ; ISO kodu CS’ye çevrilmiştir; .cs is rezerve edilmiştir ancak henüz kullanılmamaktadır.
.za     Güney Afrika (Zuid Afrika)
.zm     Zambiya
.zw     Zimbabwe

kaynak:daha.net ve garantiserver